HISTORIA PARAFII ŁUBIENKO
Łubienko, położone w woj. podkarpackim (powiat jasielski, gmina Tarnowiec) to niewielka wieś o bardzo długim rodowodzie. Współcześni mieszkańcy Łubienka podkreślają, że informacje o istnieniu miejscowości podaje już żyjący w XV wieku kronikarz, historyk oraz wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka – Jan Długosz. Na kartach historii wieś pojawia się jednak znacznie wcześniej. Według prof. Józefa Garbacika w dokumentach z XII w. widnieje jako wieś królewska, względnie książęca, która została nadana kolegiacie św. Floriana w Krakowie przez Kazimierza Sprawiedliwego.
W drugiej połowie XIII w. (1272) Bolesław Wstydliwy wydzielił z książęcej wsi Lubno część zwaną Stare Lubno (anticum Lubno) nadając ją Piotrowi swojemu kapelanowi i kanonikowi kolegiaty św. Floriana w Krakowie w dożywotnie użytkowanie. Piotrowi zezwolono na założenie karczmy, a jego kmieciom przyznano prawo do korzystania z lasów, łąk
i pastwisk. W późniejszym czasie wieś występuje pod różnymi nazwami – jako Lubenco (1397 r.) Llubenco (1478), Lubyenko (1511), Lubyenco (1530), Łubieńko (do końca XIX w.), Łubienko (od 1900).
Dokładne dzieje miejscowości jak i losy jej mieszkańców są trudne do ustalenia. Wiadomo, iż w 1470 r. król Kazimierz Jagiellończyk przeniósł Łubienko z prawa polskiego na magdeburskie. W latach 1470-1480 Łubienko staje się własnością „doktorów Kolegium Sztuk Akademii Krakowskiej” poprzez wykupienie sołectwa. Tą drogą swoją część zbyła m.in. w 1478 roku niejaka Katarzyna – sołtyska wraz ze swym mężem Mikołajem za kwotę 16 1/2 grzywien i 8 groszy.
Dokumenty z drugiej połowy XV w. jak i późniejsze opisują także liczne spory właścicieli Łubienka z dziedzicami sąsiadujących wsi m.in. Skotniki i Lubno.W roku 1510 źródła datują spór z dzierżawczynią Barbarą wdową po Stanisławie Skotnickim; w roku 1515 niejaki Wojciech Oziębłowski – dzierżawca z Łubienka oskarżył Jana i Stanisława Kwilińskich z Nienaszowa o napad na jego dwór. W 1527 r. przed sądem grodzkim w Bieczu ówcześni właściciele Łubnienka – doktorzy i magistrzy Kolegium Sztuk Akademii Krakowskiej protestowali przeciw synowi Klemensa Kamienieckiego oraz bliżej nieznanemu Dedeńskiemu, oskarżając ich o najazd na dwór i gwałty. Przy tej okazji dokumenty sądowe wymieniają mieszkańców Łubienka z początku XVI w.: kmieci – Jana Kaczkę, Macieja Pospiecha, sołtysa – Stanisława, Macieja Rakssa oraz bliżej nieokreślonych Benedykta i Andrzeja. Znamy także nazwiska niektórych dzierżawców. Piszący w początkach XX wieku historyk i badacz tych terenów ks. Władysław Sarna podaje:
„W 1581 r. Łubienko należało do profesorów Uniwersytetu Krakowskiego a dzierżawił je Zaporski. Było wtedy łanów kmiecich 3, zagrodników bez roli 3 komornik z bydłem 1. Do parafii należało tylko samo Łubienko […]. Wizytacja Kazimierskiego powiada, że probostwo nadawali profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kolegium Większego. Po zabraniu tej części Polski przez rząd austriacki, zostało Łubienko sprzedane […]. W Przeszłym wieku posiadał Łubienko Józef Kozłowski, po nim posiadali je od 9 XI 1881 Emilia, Anastazja, Barbara i Józef Dembniccy, potem w r. 1886 Edward i Anastazja Filipowicze, od których nabyli je włościanie i rozparcelowali między siebie”.
Łubienko należy do wsi niewielkich pod względem zaludnienia. Jeszcze z pocz. XVII w. (1601 r.) pochodzi wzmianka, iż wszyscy mieszkańcy wymarli na zarazę. Według austriackich spisów powszechnych liczba ludności w drugiej poł. XIX w. wynosiła: 1857 r. – 275 osób; 1870 r. – 323; 1880 r. – 374; 1890 r. – 407; 1900 r. – 490; 1910 r. – 443. Dla porównania dodajmy, iż największe wsie w Galicji zamieszkiwało wówczas po kilka tys. osób.
Starsze źródła wspominają, iż obok karczmy, w XIV i początkach XV w. w Łubienku istniał młyn 1-kołowy oraz kościół parafialny. Pod datą 1596 datuje się istnienie folwarku uniwersyteckiego oraz 9 kmieci, których liczba stopniowo spadała (do 3). Wiadomo też, iż co najmniej do początków XVII w. istniała w Łubienku szkoła. W początkach XX w. miejscowość obejmowała obszar 348 hektarów, 9 arów, 47 m2, na które składały się grunty orne, łąki, ogrody, pastwiska i lasy.
O kościele w Łubienku wspomina wzmiankowany już Jan Długosz, jednak data jego powstania pozostaje nieznana.
W źródłach pojawiają się natomiast skąpe informacje na temat obsady. Jako plebanów wymienia się: Mikołaja (1397), Jana (1501), Wawrzyńca z Lipnicy (1529). Konsekracji kościoła dokonał w 1544 r. biskup margeretański sufragan władysławski Walerian z zakonu oo. Dominikanów pod wezwaniem św. Apostołów Szymona i Tadeusza.
Pod względem organizacyjnym Łubienko i okolice należały, wraz z Tarnowcem, do dekanatu zręcińskiego, który w XIV w. obejmował parafie: Biecz, Bieździedzę, Brzostek, Brzyska, Dębowiec, Jasło, Klecie, Kobylany, Kołaczyce, Łężyny, Mytarz, Nienaszów, Sławęcin, Szebnie, Tarnowiec, Warzyce, Załęże, Zręcin, Żarnowiec, Żmigród Stary i Żmigród Nowy. Był to obszar 2311 km z ludnością około 6 tys. […], Tarnowiec zaś z całą parafią (trzy wsie) liczył około 168 ludzi. Łubienko w swojej historii należało kolejno do trzech diecezji; krakowskiej, tarnowskiej, a od 1805 r. do diec. przemyskiej.
W 1857 r. wybudowano nowy, drewniany kościół, którego opis przedstawia cytowany już ks. Sarna:
„Pomalował wnętrze kościoła Jan Bieszczad z Jasła, a rzeźby wykonali Wodyńscy z Dębowca. Kościół to drewniany, pobity gontami o jednej nawie, bez wieży z trzema ołtarzami. W wielkim ołtarzu obraz Najświętszej Rodziny, obraz stary, po stronie ewangelii ołtarz poświęcony czci świętych patronów kościoła Szymona i Tadeusza, u góry Matka Boska z Dzieciątkiem Jezus. Po stronie epistoły w ołtarzu św. Anna, u góry śmierć św. Józefa. Na tęczy Pan Jezus na krzyżu z napisem:
Któryś odkupił zgubionych,
Nie zgubże nas odkupionych.
Na stropie Wniebowzięcie Najśw. Panny Maryi napis:
Wzięta jest do nieba Marya,
weselą się anieli,
wychwalając i błogosławiąc Pana.
W kościele znajduje się starożytna kamienna chrzcielnica z napisem, którego trudno odczytać”.
W tym też czasie wzniesiono obok kościoła nową dzwonnicę. Kronika parafialna podaje, iż została ona postawiona częściowo z kamieni z których zbudowana była zakrystia starego pierwszego kościoła. Wespół z nowym kościołem wybudowano także budynek plebanii.
W początkach XX w. do parafii należały gminy: Łajsce, Łubno Szlacheckie, Łubno Opacie, Piotrówka, Podniebyle, Kopytowa-Tłoki. O ile I wojna światowa poza konfiskatą dzwonów parafialnych nie przyniosła wiosce większych strat o tyle II wojna światowa odcisnęła głęboko swoje niszczycielskie piętno na Łubienku. Przechodząca tutaj linia frontu przyniosła śmierć ludzi i zniszczenie niemal wszystkich zabudowań. Ofiarą ognia padła między innymi opisywana wyżej świątynia i nowy budynek szkoły. Stało się to jesienią w 1944 r. Wcześniej Niemcy zrabowali dzwony zakupione po I wojnie światowej.
Obecny kościół parafialny pw. św. Szymona i Judy Tadeusza został zbudowany w latach 1948-1951. Architektem tej świątyni był inż. Wawrzyniec Dayczak przybyły ze Lwowa, natomiast funkcję kierownika budowy pełnił Józef Widziszewski z Jasła. Wszystkie prace przy świątyni zostały wykonane rękami parafian. Kamień węgielny pod nowy kościół poświęcił ks. Paweł Lis proboszcz nowopowstałej parafii w Łubnie Opacym. Poświęcenie Kościoła miało miejsce w 1951 roku. Widząc determinację i szczere pragnienie ludzi , by w Łubienku nadal funkcjonowała parafia, ks. bp. Barda skierował tutaj do pracy duszpasterskiej w 1952 r. ks. Leona Zaziemskiego. Pierwotne wyposażenie świątyni stanowił ołtarz zakupiony od parafii Nowosielce zaś ołtarze boczne wykonał artysta Władysław Janas.
Natomiast budynek obecnej plebanii powstał w 1972 r. za ks. Władysława Świetnickiego. Aby zdobyć fundusze na budowę obiektu sprzedano część gruntów parafialnych. Prace budowlane wykonali mieszkańcy Łubienka. Wcześniejsza plebania z lat 1910/11 została całkowicie rozebrana. W latach 80-tych za ks. Ryszarda Muchy kościół, plebania oraz cmentarz przeszły gruntowną renowację. Jej pokłosiem była wymiana pierwotnego ołtarza głównego, położenie parkietu i boazerii oraz odnowienie wizerunku cmentarza. W 2002 roku Parafia uroczyście obchodziła jubileusz 50-lecia budowy kościoła. Ówczesny proboszcz ks. Stanisław Prucnal upamiętnił to wydarzenie przez wstawienie czterech witraży w oknach świątyni. Ostatni raz kościół zmienił swój wygląd za ks. Andrzeja Żmudzkiego. Wykonano wówczas między innymi dalsze witraże, drogę procesyjną wokół kościoła, przeprowadzono renowację drewna na zewnątrz kościoła wespół z postawieniem symbolicznej drewnianej bramy z patronami parafii. Zmianie uległy także wygląd i funkcjonalność plebanii.
Na dzień dzisiejszy Łubienko jest jedną z najmniejszych parafii archidiecezji przemyskiej liczącą 356 mieszkańców. Powstanie tejże strony internetowej dedykuje tym wszystkim, którzy na przestrzeni wieków tworzyli obraz tej parafii; fundatorom, kapłanom i zwykłym ludziom dzięki którym Kościół duchowy i materialny trwa od tylu wieków do dnia dzisiejszego. Mam nadzieję, że przedstawione tu wydarzenia i fakty, pobudzą nie tylko wyobraźnie czytelnika, ale pozwolą też zaczerpnąć siły z tej duchowej krynicy przeszłych pokoleń. Pragnę serdecznie podziękować za pomoc w utworzeniu historii naszej parafii Panu dr. hab. Szczepanowi Kozakowi z Uniwersytetu Rzeszowskiego, Panu Czesławowi Baranowi za zebrane materiały historyczne o naszej parafii oraz Panu Leszkowi Kobylińskiemu za utworzenie i administrowanie tejże strony.
Z wyrazami szacunku
Ks. Bogdan Czerwiński
POCZET PROBOSZCZÓW
- Ks.Tomasz Czychrzyński (1636-1684)
- Ks.Sebastian Leśniewski (1685-1706)
- Ks.AleksanderKlarowski (1706-1708)
- Ks.Jan Wójcikowski (1708/1710-1715)
- Ks.Adam Więckiewicz (1715-1743)
- Ks.Jan Służowski (1743-1789)
- Ks.Kasper Szyfarski (1789-1800)
- Ks.Tomasz Bawelski (1800/1815-1832)
- Ks.Maciej Baraniecki (1832-1839)
- Ks.Honorat Warnicki (1839-1840)
- Ks.Antoni Czerchacki (1840-1846)
- Ks.Antoni Lurski (1846/1847-1853)
- Ks.Franciszek Ksawery Głodkiewicz (1853)
- Ks.Ludwik Kisielewski (1853-1872)
- Ks.Jan Morawski (1872-1873)
- Ks.Antoni Fleszar (1873-1876)
- Ks.Jan Morawski (1876)
- Ks.Ignacy Kędra (1876-1877)
- Ks.Alojzy Świetnicki (1878-1891)
- Ks.Bronisław Stepek (1891)
- Ks.Jan Szura (1891-1895)
- Ks.Stanisław Krakoś (od 1905-1927)
- Ks.Stanisław Fróg (1927-1933)
- Ks.Bronisław Jedziniak (1934)
- Ks.Stanisław Nastółka (1934)
- Ks.Piotr Grądalski (1934-1944)
- Ks.Leon Zaziemski (1952-1963)
- Ks.Władysław Świetnicki (1963-1984)
- Ks.Ryszard Mucha (1984-1992)
- Ks.Roman Adamik (1992-1993)
- Ks.Dominik Sołtys (1993)
- Ks.Józef Machaj (1993-2001)
- Ks.Stanisław Prucnal (2001-2002)
- Ks. Zdzisław Długosz(2002-2009)
- Ks. Józef Konieczko(2009-2013)
- Ks. Andrzej Żmudzki(2013-2020)
- Ks. Bogdan Czerwiński(od 2020)
ŹRÓDŁA:
Ks. Władysław Sarna, Opis powiatu jasielskiego, Jasło 1908;
Franciszek Dubiel, Gmina Tarnowiec dzieje dawne i współczesne, Rzeszów KAW 1994;
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t.XV, cz.2, s. 278;
Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu
Studia z dziejów Jasła i powiatu jasielskiego, red. Józef Garbacik, Kraków PWN 1964;
Stanisława Tomkiewicz, Inwentarz zabytków powiatu jasielskiego, Kraków 2001.